Hoe staat het met de gig-economie?

4 mei 2020 - De gig-economie, ook wel de vrijheidseconomie, de klusjeseconomie of de platformeconomie genaamd, lijkt door de aanhoudende groei van de tijdelijke inhuur van flexibele zelfstandigen de nieuwe norm te worden. Zzp’ers vervangen vaste medewerkers en vaste banen maken plaats voor tijdelijk projecten. In vrijwel alle bedrijfstakken is het aantal ‘gig werkers’ de afgelopen jaren in rap tempo toegenomen. Maar wat is gig-economie en in hoeverre heeft het de 9-tot-5 werkweek veranderd?

Wat is de gig-economie?

De term ‘gig’ komt oorspronkelijk uit de jazzwereld, waar met ‘een gig’ een optreden wordt bedoeld. Een ‘gig-economie’ is een economie waarin tijdelijk werk heel gewoon is. Een economie waarin zelfstandige arbeidskrachten tijdelijk (vaak voor een bepaald project) worden ingehuurd.

‘Gig-workers’ zijn mensen die af en toe een snipperbaantje hebben, maar kunnen even goed hoogopgeleide, schaarse specialisten zijn. Het formaat en de lengte van de afgebakende opdracht kunnen daarbij verschillen. Zo heb je maaltijd- en pakketverzorgers die per rit geld ontvangen en projectontwikkelaars die voor een langlopend project op een zekere vastigheid van werk kunnen rekenen.

Veel bedrijven zien een uitkomst in direct inzetbaar en tijdelijk personeel voor concrete vraagstukken waar snel een oplossing voor nodig is. Daar waar een bepaalde expertise ontbreekt, doen zij steeds vaker een beroep op freelancers die tijdelijk het werk opvangen waar op dat moment behoefte aan is.

Wereldwijde trend

Dat de gig-economie steeds groter wordt, blijkt ook uit een recent onderzoek van het US Bureau of Labor Statistics waarin staat dat in de Verenigde Staten 1,6 miljoen gig-werknemers zijn geregistreerd. Net als in Nederland is het daarbij wel moeilijk om precies te bepalen om hoeveel mensen het gaat. De manier van registreren en meten loopt namelijk sterk uiteen. In de Verenigde Staten wordt gezegd dat zelfs meer dan 25% van alle arbeidskrachten - ofwel bijna 60 miljoen mensen - op een of andere manier betrokken is bij de klusjeseconomie. En dat aantal groeit niet alleen in de Verenigde Staten. Ook in Europa heeft de gig-economie de afgelopen jaren een enorme vlucht genomen.

In de EU werkt gemiddeld is 1 op de 10 tussen de 15 en 75 jaar als gig-worker. Ons land telt op dit moment ruim 1,2 miljoen zelfstandigen, waarvan er bijna 1 miljoen geen personeel in dienst hebben. Het overgrote deel daarvan werkt als zzp’er en dat is ruim 12% van de totale beroepsbevolking. Daarmee staat ons land op de zevende plek op de lijst die wordt aangevoerd door Griekenland (22%) en Roemenië (16%). Sectoren als de kunst, ICT, bouw, media, transport en de horeca lopen voorop als het goed om aantallen werknemers die hun geld verdienen met afgebakende klussen.

Impact coronacrisis op de gig-economie

De samenleving is voor een groot deel tot stilstand gekomen en dat heeft ook gevolgen voor de gig-economie. Zelfstandigen hebben het momenteel financieel zwaar. Uit een enquête van de FNV onder 2000 zzp’ers komt wel naar voren dat een groot aantal zelfstandigen in onzekerheid verkeert en gebruik maakt van de Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandig Ondernemers (TOZO). Een groot aantal ondervraagden geeft daarbij aan in acute financiële nood te zitten omdat veel opdrachten zijn uitgesteld of afgezegd. Daarnaast is het in deze periode niet makkelijk om nieuwe klanten te werven. De opgebouwde buffers blijven niet voldoende te zijn om deze lastige tijd te overbruggen. De impact die de coronacrisis heeft op de toekomst is nu alleen nog lastig te voorspellen.

Vrijheid en doen wat je leuk vindt

Vooralsnog is de voorspelling is dat de gig-economie de komende decennia flink zal groeien en dat is niet zonder reden. Steeds meer jongeren kiezen voor een flexibele arbeidsvorm waarin zij zelf kunnen bepalen welk werk ze doen, tegen welk tarief en voor hoe lang. De grootste voordelen van de gig-economie zijn de financiële en de persoonlijke vrijheid:

Financiële vrijheid

Of het nu gaat om een hoofdinkomen of inkomen als aanvulling op een vaste baan, klusjes-werk helpt huidige en net afgestudeerde studenten met hun vaste lasten én met de afbetaling van hun studieschuld.

Persoonlijke vrijheid

We moeten allemaal onze rekeningen betalen. Maar een groeiend aantal millennials wil zich daarvoor niet verbinden aan een 9-tot-5-baan. Freelancen levert inkomen op en biedt tegelijkertijd nog genoeg tijd om andere ambities na te streven.

De rol van HR dienstverleners in de gig-economie

De arbeidsmarkt verandert in sneltreinvaart. Flexibiliteit wordt steeds meer een vereiste en dat heeft gevolgen voor wervingsstrategieën van bedrijven. Bij Adecco zien we dat naast een harde kern van vaste krachten, bedrijven steeds meer gebruikmaken van een schil van professionals die meerdere taken naast elkaar uitvoeren.

Voor bedrijven is het dan ook verstandig om de kracht van de klusjeseconomie en de aantrekkingskracht ervan op de generaties Y (millenials) en Z niet te onderschatten. Hierbij is preventieve actie de beste actie. In de wervingsstrategie voor nieuw personeel is het dan ook belangrijk om deze doelgroepen aan te trekken en te behouden. Dit kan door de nadruk te leggen op de sociale voordelen en goede primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden van het werk binnen het bedrijf. En door de waarde van professionele ontwikkeling in een stabiele werkomgeving te benadrukken. Het kan bovendien geen kwaad om een hogere beloning of een incentive te bieden voor het leveren van kwaliteit.

Wil je op de hoogte blijven van de laatste trends in de arbeidsmarkt? Lees de laatste ontwikkelingen hier.

Bronvermelding
Dit is een vertaling van een artikel van Kenneth Vesey voor LHH www.lhh.com