Schijnzelfstandigheid voorkomen: voldoe jij op 1 januari 2025 aan alle regels?

Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst actief handhaven op schijnzelfstandigheid. Dit betekent dat er strenger gecontroleerd wordt of iemand een ‘echte’ zzp’er is of dat de omstandigheden wijzen op een arbeidsovereenkomst, zoals bij een werknemer. Werk je samen met zzp’ers? Dan is het belangrijk om zo snel mogelijk aan de regels te voldoen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel.

Handhaving schijnzelfstandigheid per 1 januari 2025

De Belastingdienst gaat op basis van het toepasselijke arbeidsrecht en jurisprudentie* toetsen of de arbeidsrelaties tussen opdrachtgevers en zzp’er(s) feitelijk overeenkomen met een arbeidsovereenkomst, wat in de praktijk neerkomt op werken in loondienst. Als aan onderstaande voorwaarden wordt voldaan, bestaat er een arbeidsovereenkomst, zelfs als daar geen afspraken over zijn gemaakt:

• Loon: de werknemer ontvangt een beloning voor het werk. Dit hoeft geen vast bedrag te zijn, maar er moet wel sprake zijn van betaling.
• Arbeid: de werknemer verricht persoonlijk werk en kan dit niet zomaar door een ander laten doen.
• Gezag: de werkgever bepaalt hoe en wanneer het werk wordt uitgevoerd, bijvoorbeeld door instructies te geven over werkuren en werkwijze.

Samengevat: de Belastingdienst gaat controleren of ingehuurde zzp’ers daadwerkelijk als zelfstandig ondernemer werken.

Hoe gaat de Belastingdienst ondernemers controleren?

Naheffingen gelden niet met terugwerkende kracht vóór 1 januari 2025, zelfs als de zzp’er al eerder voor de organisatie werkte. Maar als je geen actie onderneemt, kan dit in de toekomst grote gevolgen hebben. Stel dat je bijvoorbeeld tot en met 2027 niets doet om aan de wet- en regelgeving te voldoen; dan kan het zijn dat je over de periode vanaf 1 januari 2025 naheffingen en verzuimboetes moet betalen. Bovendien kan je onderneming reputatieschade oplopen, iets wat lastig te herstellen is. Daarom is het belangrijk om op tijd actie te ondernemen!

Wil jij dat we jou hierbij helpen? Neem gratis en vrijblijvend contact met ons op via onderstaande button.

ZZP Nederland, de VAR en Wet DBA

• Tot 1 mei 2016: opdrachtgevers konden de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) gebruiken om zekerheid te krijgen over het niet betalen van loonbelasting en sociale premies voor zzp’ers.
• 2016: VAR werd vervangen door de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA), die vooraf duidelijkheid moest geven over de zelfstandigheid van een zzp’er versus een werknemer.
• 2017: Minister Koolmees schortte de handhaving van de Wet DBA op; er werd niet langer actief gecontroleerd of beboet, tenzij opzettelijke overtreding.
• 2020: plannen voor een nieuwe wet werden gepresenteerd, maar vonden weinig steun bij organisaties zoals ZZP Nederland, waardoor er geen vervangende wet kwam.
• Vanaf 2025: de overheid gaat weer actief handhaven op schijnzelfstandigheid en de naleving van de Wet DBA.

H3: Het Deliveroo-arrest

In het Deliveroo-arrest moest de Hoge Raad beoordelen of de bezorgers van maaltijdplatform Deliveroo een arbeidsovereenkomst hadden, ondanks het feit dat in hun contract stond dat ze als zzp’ers werkten. Of een overeenkomst als een arbeidsovereenkomst wordt gezien, hangt af van alle omstandigheden samen. De Hoge Raad geeft een lijst van criteria die belangrijk kunnen zijn bij de beoordeling. Hoe belangrijk elk criterium is, hangt af van het belang voor de werkende. Op basis van de drie criteria: loon, arbeid, en gezag zag de uitspraak er als volgt uit:

1. Loon: Deliveroo betaalde de bezorgers voor de door hen verrichte werkzaamheden, wat voldoet aan het criterium van loon binnen een arbeidsovereenkomst.
2. Arbeid: hoewel Deliveroo beweerde dat de bezorgers zelf konden kiezen of ze de ritten uitvoerden of deze aan anderen konden overdragen, vond de rechter dat in de praktijk het belang van deze vervangingsmogelijkheid klein was. Dit voldeed aan het criterium van persoonlijk arbeid.
3. Gezag: de rechter stelde vast dat Deliveroo controle uitoefende over de bezorgers. Hoewel ze op papier een zekere vrijheid hadden, werden zij in de praktijk wel degelijk gestuurd door Deliveroo via algoritmes en ratingsystemen die werkprestaties en -inzet volgden en beïnvloedden. Dit betekende dat er sprake was van gezag.

De rechter stelde dat wat er in het contract staat minder zwaar telt dan wat er in de praktijk gebeurt. In het geval van Deliveroo oordeelde de Hoge Raad dat de bezorgers als werknemers moesten worden beschouwd en dat er dus sprake was van een arbeidsovereenkomst, ondanks dat zij volgens het contract als zzp’ers werkten. De feiten van de werkrelatie waren uiteindelijk doorslaggevend.

De impact van deze uitspraak was groot. Deliveroo heeft besloten haar werkzaamheden in Nederland te beëindigen.

Hoe voldoe je als opdrachtgever aan de regels?

De Belastingdienst beoordeelt de arbeidsrelatie achteraf en kijkt daarbij naar hoe er in de praktijk wordt gewerkt. Dit betekent dat volledige zekerheid vooraf niet te geven is. Toch kun je natuurlijk wel een goede inschatting maken. Onnodige zorgen en risico's voorkomen? Neem gratis en vrijblijvend contact met ons op!