Uitdagingen voor vrouwen op de arbeidsmarkt

Wanneer we terugkijken op de pandemie, zien we dat vooral vrouwen op de arbeidsmarkt het zwaarst getroffen zijn. De reden hiervoor is dat miljoenen vrouwen wereldwijd in de coronaperiode hun banen hebben opgezegd vanwege zorgtaken.

Nu veel van deze vrouwen weer terugkeren naar de arbeidsmarkt op zoek naar werk, wordt er onvoldoende rekening gehouden met de meer specifieke behoefte die zij hebben. Dit komt doordat werkgevers zich wel gericht hebben op het creëren van meer flexibiliteit en stabiliteit, maar dan met name voor kantoorpersoneel. Vrouwen die werkzaam zijn in dienstverlenende- en eerstelijnsbanen lijken vergeten te worden, voelen zich niet gezien of gehoord en behoren tot de meest kwetsbare bevolkingsgroepen. Door wereldwijde problemen zoals de energiecrisis en economische onzekerheid neemt de verdeeldheid alleen maar verder toe. Daarom is het nu belangrijker dan ooit dat werkgevers ervoor zorgen dat iedereen in de organisatie gehoord wordt.

Uitdagingen die gevolgen hebben voor vrouwen

Toen de pandemie toesloeg, hadden veel vrouwen in laag- tot middengeschoolde banen met een laag tot gemiddeld inkomen niet de luxe om ervoor te kiezen op afstand te werken. Terwijl flexibel werk de norm is geworden voor hooggeschoolde werknemers, is dit voor de meerderheid van de vrouwen in laaggeschoolde dienstverlenende- en eerstelijnsbanen geen optie.

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, namelijk dat vrouwen ontslag namen als gevolg van COVID, blijkt uit internationaal onderzoek van de Innovation Foundation dat 80% van de vrouwen in laag- en middengeschoolde banen tijdens de pandemie is blijven werken. Van de 20% die tijdens de pandemie niet werkten, verliet slechts 0,01% vrijwillig hun baan. De overige 99% kreeg het zwaar te verduren. Zo werden zij ontslagen, moesten zij ongewild stoppen met werken vanwege onaanvaardbare arbeidsomstandigheden, of werden zijn gedwongen om zorgtaken over te nemen.

Ook middengeschoolde vrouwen, die vaak op het randje van financiële onzekerheid of gebrek aan werkgelegenheid staan, zijn sterk vertegenwoordigd in deeltijdwerk. Omdat ze werken, krijgen ze niet dezelfde steun en voordelen als de lagere inkomensgroepen.

Er is een duidelijk gebrek aan samenhang. Bedrijven kampen met een tekort aan talent, maar een aanzienlijk aantal vrouwen bevindt zich in minder dan wenselijke arbeidsomstandigheden, heeft geen werk of kan niet terugkeren op de arbeidsmarkt.

Deze vrouwen worden bij hun terugkeer op de arbeidsmarkt geconfronteerd met meerdere belemmeringen, zoals een gebrek aan flexibele arbeidsmogelijkheden en geschikte banen, vooroordelen en discriminatie van werkgevers. Zij worden ook geconfronteerd met persoonlijke belemmeringen zoals een gebrek aan actuele vaardigheden en weinig zelfvertrouwen. En hoe langer vrouwen niet op de arbeidsmarkt meedraaien, hoe meer belemmeringen zij ondervinden wanneer zij proberen terug te keren op de arbeidsmarkt.

Buiten de traditionele werkdag denken

Als werkgevers talent nodig hebben en vrouwen op zoek zijn naar banen, is het duidelijk dat er behoefte is aan nieuwe oplossingen om ervoor te zorgen dat beide partijen elkaar vaker vinden. Door samen oplossingen te creëren via de Innovation Foundation, de wereldwijde stichting van de Adecco Group, ondersteunen we de meest kwetsbare bevolkingsgroepen die buiten de arbeidsmarkt dreigen te vallen met bruikbare oplossingen om hun inzetbaarheid te verbeteren.

Het meest recente onderzoek van de Innovation Foundation richt zich op vrouwen met laag- en middengeschoolde banen waarvoor geen oplossingen op maat bestaan. In ons onderzoek ontkrachten we verschillende mythen over flexibel werken en de behoeften van vrouwen op het werk. Daarnaast bieden we concrete oplossingen waaronder gesplitste of verkorte ploegendiensten, duobanen of afwisselend dagwerk en alternatieve werkweekstructuren. Een paar voorbeelden:

• Gesplitste of verkorte ploegendiensten is een structuur waarbij werknemers diensten werken van vier tot vijf uur 's ochtends en vier tot vijf uur 's middags, met een flexibele tussenperiode. Dit kan vrouwen helpen die dicht bij hun werkplek wonen om tijdens de pauzes zorgtaken te vervullen. Bovendien zorgt deze structuur voor een goede balans tussen werk en privé. Op deze manier krijgen vrouwen dezelfde voordelen als bijvoorbeeld werkende ouders die de werktijden af mogen stemmen op de schooltijden en zo de extra kosten voor kinderopvang na sluitingstijd beperken.
• Job sharing is een andere oplossing waarbij twee of meer werknemers de verantwoordelijkheden van één voltijdbaan delen. Hoewel communicatie essentieel is om de werknemers optimaal te laten samenwerken, zodat elke werknemer weet waar de ander is gebleven, biedt deze regeling de flexibiliteit om minder uren te werken en tegelijkertijd thuis verantwoordelijkheden te dragen. Het elimineert ook het idee van fulltime werken of volledig werkloos worden. Tot slot houdt het werknemers betrokken en blijven de vaardigheden scherp omdat ze actief in dienst zijn.
• Afwisselende werkweken bieden meer flexibiliteit. Deze structuur vervangt dan het traditionele weekschema van maandag tot en met vrijdag van 35 tot 40 uur. Met kortere werkweken of wisselende dagen, werken werknemers hetzelfde aantal uren in minder dan vijf werkdagen. Een voorbeeld is vier dagen van 10 uur werken in plaats van vijf dagen van 8 uur. Een ander voorbeeld is de vierdaagse werkweek, waarbij de werkweek wordt verkort tot 28 uur over vier dagen in plaats van 35 uur over vijf dagen. Microsoft Japan, IJsland en Nieuw-Zeeland deelden onlangs positieve resultaten na een testfase. Ook het onderzoek van de Adecco Group naar de vierdaagse werkweek heeft positieve resultaten opgeleverd. In 2020 zei 76% van de managers dat werknemerscontracten zich meer moeten richten op het voldoen aan de behoeften van het bedrijf in plaats van op het aantal gewerkte uren.

Samenvatting

Nu bedrijven zich meer willen richten op een inclusief en duurzaam personeelsbestand, moeten zij proactief werken aan oplossingen voor de inclusie van werknemers. Bedrijven moeten anticiperen op de specifieke behoeften die vrouwen op de arbeidsmarkt hebben. Vrouwen zijn op zoek naar werkgevers die de ruimte bieden om flexibel te werken, wat nodig is om werk met zorgtaken te combineren.

Bij de Innovation Foundation werken we samen met alle belanghebbenden en eindgebruikers bij het bedenken van oplossingen en werken we samen met partners om deze oplossingen te testen en op te schalen. Op deze manier zorgen we voor duurzame verandering.